تقویم: كشته شدن اسود عنسى به تدبير فرماندار يمن

از دانشنامه‌ی اسلامی

تقویم هجری قمری

روز واقعه:27 صفر
سال 11 هجری قمری


أسود عنسى كه نامش عبهلة بن كعب و ملقب به "ذوالخمار" بود، در سال هاى آخر عمر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله، در يمن ادعاى پيامبرى نمود و خود را به "رحمان يمن" معروف ساخت.

أسود عنسى كاهنى شعبده باز، شيرين سخن و خوش گفتار بود كه پيش از درگذشت باذان (حاكم ايرانى نژاد يمن) زمينه اى براى ادعاى دروغين پيامبرى نيافته بود، زيرا تا زمانى كه "باذان" زنده بود و به عنوان استاندار منصوب پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله در يمن حكمرانى مى نمود، چنان استيلايى بر يمن داشت كه همه اهالى آن منطقه، ايمان آورده و به پيامبر اسلام صلی الله علیه و آله گرويده بودند.

اما پس از درگذشت باذان و تجزيه شدن حكومت يمن در دست چند عامل تازه منصوب از سوى پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله، مخالفان اسلام در آن سرزمين قدرت يافته و مسلمانان را تضعيف نمودند.

أسود عنسى كه مترصد چنين وضعيتى بود، شورش را آغاز كرد و در اندك زمانى سراسر يمن را به تصرف خويش درآورد و عاملان پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله را ناچار به گريز از منطقه كرد و شهر بن باذان را كه پس از درگذشت پدرش بر منطقه اى از يمن حكومت داشت و به جنگ او رفته بود، در جنگ به شهادت رسانيد و با همسرش بنام "آزاد" به اجبار و اكراه ازدواج كرد.

پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله به عاملان خود در يمن و حضرموت، پيام فرستاد كه همه، دست به كار شده و با اتحاد و جهاد خود، از پيشروى كفر و ضلالت جلوگيرى نمايند.

تمامى عاملان پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله و صاحب نفوذان مسلمان و مسيحى در يمن، هم داستان شده تا در يك زمان مناسب بر اسود عنسى بتازند و او را از ميان بردارند. ولى او از اتحاد دشمنان خود باخبر گرديد و جمعيت آنان را پراكنده كرد.

فيروز كه پس از درگذشت باذان و كشته شدن شهر بن باذان به دست اسود عنسى، رياست ايرانيان مقيم يمن را (كه معروف به ابناء بودند) بر عهده داشت، با "آزاد" بيوه شهر بن باذان كه به اجبار به همسرى اسود عنسى درآمده بود و دختر عموى فيروز بود، هم پيمان شد تا در فرصتى مناسب اسود عنسى را به قتل رسانند.

سرانجام با تدبير اين بانوى شجاع و مسلمان ايرانى تبار (يعنى آزاد)، اسود عنسى در شب 27 صفر سال 11 هجرى قمرى به دست فيروز، به هلاكت رسيد و توطئه بزرگ شيطانى كه مى رفت فراگيرتر گردد و حتى به حجاز هم سرايت كند، از ريشه كنده شد.

جبرئيل امين، اين خبر مسرت بخش را به پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله رسانيد. آن حضرت در حالى كه آخرين روزهاي عمرش را طى مى كرد و در بستر بيمارى افتاده بود، بسيار خرسند گرديد و فرمود: ديشب عنسى به قتل رسيد، مردى خجسته به نام فيروز او را كشت.

اما رسولان يمن كه خبر هلاكت اسود عنسى را از سوى فيروز به مدينه مى آوردند، هنگامى به مدينه منوره رسيدند كه پيامبر اكرم صلی الله علیه و آله رحلت كرده بود و مسلمانان در رحلت او سوگوار بودند.

فتنه اسود عنسى از آغاز تا پايان آن، به مدت سه ماه و به روايتى، چهار ماه ادامه داشت، تا به دست مردى از تبار ايرانيان كشته شد و غائله اش پايان يافت.

پانویس

  1. تاريخ اليعقوبى، ج 2، ص 15.
  2. تاريخ ابن خلدون، ج 1، ص 464.
  3. نك: تاريخ الطبرى، ج 3، ص 227؛ تاريخ دمشق (ابن عساكر)، ج 49، ص 11 و بحارالانوار (علامه مجلسی)، ج 21، ص 412.

منابع

سيد تقى واردى، روز شمار تاريخ اسلام، جلد دوم: ماه صفر

برگرفته از «https://wiki.ahlolbait.com/index.php?title=تقویم:_كشته_شدن_اسود_عنسى_به_تدبير_فرماندار_يمن&oldid=57286»